Voorwaarden voor schadevergoeding na einde strafzaak
Om in aanmerking te komen voor schadevergoeding dient de (straf)zaak te zijn geëindigd zonder dat aan u een straf of maatregel is opgelegd en zonder dat artikel 9a Sr (schuldigverklaring zonder oplegging van straf of maatregel) door de rechter is toegepast.
Dit is in de navolgende gevallen:
- Sepo
- Vrijspraak
- Ontslag van rechtsvervolging
- Openbaar Ministerie is niet-ontvankelijk in de vervolging
Daarnaast geldt als voorwaarde dat het verzoekschrift voor het verkrijgen van schadevergoeding binnen drie maanden na het einde van de strafzaak moet worden ingediend. Hierna zal per geval worden aangegeven wanneer de strafzaak als geëindigd kan worden beschouwd.
Sepot
Een sepot is een beslissing van het Openbaar Ministerie om een strafbaar feit niet te vervolgen. U ontvangt een brief van de politie of het Openbaar Ministerie een brief dat u niet langer als verdachte wordt aangemerkt. Deze brief wordt ook wel een sepotbericht genoemd. Een voorbeeld van een sepotbericht ziet u hier.
U merkt vaak pas dat u verdachte bent, wanneer u door de politie als verdachte wordt gehoord? Anders dan men vaak denkt, stopt de verdenking niet nadat u weer het politiebureau uitloopt. U blijft verdachte totdat u officieel bericht ontvangt van de politie of het Openbaar Ministerie dat u niet langer als verdachte wordt beschouwd. De zaak wordt dan geseponeerd.
Vaak gebeurt het dat de politie na een verhoor niets meer laat horen. Accepteer dat niet, en informeer actief en regelmatig bij de politie of u nog als verdachte wordt beschouwd! De politie is verplicht aan u een sepotbericht te sturen indien u niet meer als verdachte wordt gezien.
Lukt u het niet om een sepotbericht te krijgen van de politie? Neem dan contact met ons op zodat wij namens u kunnen informeren bij de politie. Op een brief van een advocaat wordt vaak sneller gereageerd.
De strafzaak eindigt wanneer u bekend raakt met het sepot. Normaal gesproken is dat wanneer u het sepotbericht van de politie ontvangt. Dan begint de termijn van drie maanden te lopen, waarbinnen het verzoekschrift voor het verkrijgen van schadevergoeding bij de rechtbank of het gerechtshof moet zijn ingediend.
Vrijspraak
Een vrijspraak is een uitspraak van de rechter, die inhoudt dat u niet schuldig bent aan het strafbare feit of de feiten waarvoor u was gedagvaard. De rechter acht dan niet wettig en overtuigend bewezen dat u zich schuldig hebt gemaakt aan de feiten waarvan u verdacht wordt, en spreekt u vrij. U krijgt dan geen straf of maatregel opgelegd.
In het dagelijks spraakgebruik wordt de vrijspraak vaak verward met de ontslag van rechtsvervolging of de niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie. Ook in die gevallen wordt er immers geen straf of maatregel opgelegd. Het verschil is echter dat bij de niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie de rechter niet eens aan het oordeel, of het feit bewezen kan worden, toekomt.
Ontslag van alle rechtsvervolging?
Bij de ontslag van rechtsvervolging acht de rechter, anders dan bij de vrijspraak, het feit juist weer wel bewezen, maar acht u daarvoor niet strafbaar. Dat kan bijvoorbeeld zijn omdat u uit noodweer (zelfverdediging) handelde, of omdat er sprake is van een andere strafuitsluitingsgrond, zoals overmacht, een (tijdelijke) toerekeningsvatbaarheid, e.d.. De rechter zal duidelijk zeggen dat u niet strafbaar bent voor wat u gedaan hebt en dat u daarom wordt ontslagen van rechtsvervolging.
U hebt alleen recht op schadevergoeding wanneer de rechter ook geen maatregel oplegt. Soms gebeurt het dat de rechter nog wel een maatregel oplegt. Dit zien we vooral bij een ontslag van rechtsvervolging wegens ontoerekeningsvatbaarheid, bijvoorbeeld wanneer het feit is gepleegd onder invloed van een stoornis van de geestesvermogens. De rechter kan dan bepalen dat aan u geen straf wordt opgelegd, maar wel een maatregel als plaatsing in psychiatrisch ziekenhuis, TBS of TBS met voorwaarden. In dat geval hebt u dus geen recht op schadevergoeding.
De strafzaak is geëindigd na het verstrijken van de termijn van veertien dagen voor het instellen van hoger beroep.
Niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie
Er bestaan verschillende redenen waarom het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk kan worden verklaard. Vaak doet de rechter dat wanneer er ernstige fouten zijn gemaakt door het Openbaar Ministerie of wanneer het feit verjaard is. De rechter zal duidelijk zeggen dat hij het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk verklaart. Voor u is het gevolg dat u geen straf of maatregel opgelegd krijgt.
De strafzaak is geëindigd na het verstrijken van de termijn voor het instellen van hoger beroep.
